Swap kelimesini pek çoğumuz duymuşuzdur. Peki swap nedir ve ne anlama gelmektedir? Bilmeyenler için bu bölümde ele aldık. Öncelikle swap ne demek konusundan başlayacağım. Daha sonra da forex swap nedir, swap fazi oranları, swap hesaplama ve swap örneği ile devam edeceğiz.
Swap kelime anlamı olarak takas demektir. Aynı zamanda değiş tokuş anlamları da bulunmaktadır. Forex swap nedir diye soracak olursanız da bir gecede açık tutulan bir işlem için kazanılan veya ödenen faiz olarak ifade edebiliriz.
Finans piyasalarında olanların sıklıkla duyduğu bir terim olan swap, iki tarafın belirli bir zaman içinde bir varlık veya yükümlülüğe bağlı şekilde farklı faiz ödemelerini ya da döviz cinsi karşılığı olarak değiştirdikleri bir takas sözleşmesi olarak da tanımlanabilmektedir.
Forex işlemleri yaparken açılan bir işlemin kara geçmesini belirleyen faktörlerden bir de swaptır. Bazı Forex yatırımcıların bu konuda zorluklar yaşamaktadır. Kimisi swap ne demek bilmediği için bu konuyu anlayamazlar kimisi de neden swap bedeli ödüyorum şeklinde şikayetlerde bulunabiliyor.
Pek çok yatırımcı için swap hesaplama işlemi karışık olarak düşünüldüğünden, yatırımcılar işlem yaparken bu bedeli göz ardı eder. Ben de bu yazımda swap ne demek ve hesaplama nasıl yapılır swap örneği ile konuyu ele alacağım.
Swap Ne Demek?
Swap kelime anlamı olarak değiştirme veya takas anlamına gelir diye bahsetmiştik. Finansal piyasalarda swap çeşitli şekilde karşımıza çıkabilir. Örneğin döviz piyasalarında karşımıza çıkan swap “taşıma maliyeti” olarak bilinmektedir. Yani taşıma maliyeti hesaplama da swap hesaplama demektir.
Forex yatırımcıları alım satım pozisyonlarını artırmak istediklerinde ancak büyük mevduatları karşılayamadıklarında, marjin hesaplarını ve kaldıraçlı fonları kullanırlar. Bu şekilde, hizmet sağlayıcılarından borç alırlar ve karşılığında bu fonların daha küçük bir kısmını yatırırlar. Bir nevi borçlanarak yatırım yapmış olurlar.
Temelde bir kredi olan bu teklifi kullandıkları için belirli bir faiz oranını ödemeleri gerekir. Swap faiz oranları dediğimiz oranlar da buradan meydana gelir. Yatırımcıların sadece ödemeleri değil faiz alabilme hakları da bulunur. Bir forex işlemi gece boyunca açık bırakılırsa swap ücretleri uygulanır.
Forex swap hesaplama, açılan işlemin pozisyonunun uzun (long) veya kısa (short) olmasına göre işlem paritesindeki iki para birimi arasındaki faiz farkı hesaplanarak ortaya çıkar. Buna da forex swap ücreti denir.
Döviz paritelerinde iki adet para birimi bulunur bunlardan birincisi baz döviz ikincisi ise karşıt dövizdir. Swap, bulunan iki para birimi arasındaki faiz farkı yatırımcının işlemde alım ya da satım durumuna bağlı olarak pozitif veya negatif olabilmektedir.
Gecelik taşıma maliyeti kimi zaman eksi olarak hesabınıza yansırken kimi zamanda artı olarak yansır eğer negatif olarak gecelik taşıma maliyeti yansıtılırsa belli bir miktar işlemlerdeki karınızdan kesilir. Pozitif olarak yansır ise işlemlerden kar elde etmeseniz bile swap geliri elde edebilirsiniz.
Şimdi teknik olarak biraz kafanıza oturduysa bir swap örneği vererek konuyu daha anlaşılır hale getirelim.
Diyelim ki USDTRY döviz çifti ile işlem yapıyorsunuz. Eğer Long pozisyonu açarsanız Doların TL’ye karşı değer kazanacağını yani yükseleceğini düşünüyorsunuz demektir. Tam tersinde ise Sell pozisyonu açarsanız TL’nin dolara karşı değer kazanacağını/ yükseleceğini düşünüyorsunuz yan doların değer kaybedeceğine karşı yatırım yapıyorsunuz demektir. Böylelikle döviz swap hesaplama nasıl yapılır sorumuzu cevaplamış olduk.
Long yani alım pozisyonuna girdiğinizde dolar almış oluyorsunuz. Fakat Türk Lirası’nın faiz oranı dolardan daha yüksek bir durumda. Bu yüzden paranızı Türk lirasında değil de dolarda tuttuğunuz için aradaki faiz farkı kadar belirlenen bir bedeli swap maliyet ya da taşıma maliyeti olarak ödemeniz gerekir.
Bunun nedeni aracı kurumunuzun aradaki faiz farkı kadar belirlenen bir bedeli Sıvat maliyet olarak ödemeniz gerekir. Bunun nedeni aracı kurumunuzun emrinizle paranızı Dolar’da tutmasıdır.
Tam tersi durumu da anlatalım. Eğer ki Sell yani satış pozisyonuna girdiyseniz bu seferde siz swap geliri elde edersiniz. Bunun nedeni de firmanın parayı emrinizle Türk lirasında tutmasından kaynaklanmaktadır. Bu durumda Türk Lirası’nın faiz oranı daha yüksek olduğundan swap geliri de sizin lehinize demektir.
Kısaca faizi yüksek olan para birimine karşı buy işlemi açarsanız swap bedeli ödersiniz. Sell işlemi açarsanız swap bedeli elde edersiniz. Bu durum işlem açacağınız para birimine göre değişmektedir. Fakat temelde mantık aynıdır. Faiz oranları burada size swap bedeli mi ödeyeceksiniz yoksa elde edeceksiniz sorusunun yanıtını vermektedir. Swap faizi hesaplama işlemleri de bu konudaki gelir veya kaybınızı belirler.
Faiz farkının fazla olduğu USDTRY paritesini örnek olarak belirttim çünkü bu çift ile işlem yapıldığında swap bedelleri daha net ortaya çıkmakta. Eğer Euro/Dolar paritesinde işlem açarsanız bu iki para birimi arasındaki faiz farkı çok az olduğu için swap bedelleri de göz ardı edilebilir. Bu yüzden de bazı firmalar bu parite de swap bedeli belirtmeyebiliyor.
Swap Bedelleri İle İlgili Bilinmesi Gerekenler
- Her iş günü gece saat 00.00’da swap bedelleri işlemlere yansır. Bu da demek oluyor ki swap bedelleri gecelik olarak işlemektedir. Gün içinde açık kapattığınız işlemlerde swap bedeli ortaya çıkmaz. İşlem açık kalır ve sonraki günlere yansırsa swap bedelleri işleme yansır.
- Pazartesi, Salı, Perşembe ve Cuma geceleri swap bedeli 1 günlük olarak işleme yansıtılmaktadır. Fakat Çarşamba’yı Perşembe’ye bağlayan gece 3 günlük swap bedeli işletilir. Bu durumun nedeni banka ile firma arasında swap hesaplaşması valörlü olarak yapılmasıdır. Forex piyasasında valör t+2’dir. Bu nedenle hafta sonu piyasa kapalı olduğu için hafta sonu için olan swap bedeli de çarşamba gecesi yansıtılır.
- Swap bedelleri para birimlerinin faiz oranlarına bağlıdır. Bu nedenle de her paritede değişiklik göstermektedir.
- Swap, ilgili para biriminin birebir faiz oranı olarak karşımıza çıkmaz. Swap bedelinde forex firmasının komisyonları da yer alır. Forex firmalarının kazanç kaynaklarından biri de swap bedeli üzerinden aldıkları komisyonlardır. Bu sonuçla her forex firmasında farklı swap bedelleri karşımıza çıkabilir.
- Swap bedeli Swap Uzun ve Swap Kısa olarak karşımıza çıkmaktadır. Yani alım işleminde uygulanan swap ile satış işleminde uygulanan swap birbirinden farklıdır. Swap uzun alım, swap kısa satış işlemlerinde ortaya çıkmaktadır.
Forex Swap Hesaplama Nasıl Yapılır?
Swap hesaplama için hesabınızın bulunduğu firmanın sitesinde bulunan hesaplama aracı kullanılabilir. Bazı Forex firmaları sitelerinde boy hesaplama aracını sunarken bazıları sunmamaktadır. Bu nedenle her yatırımcı bu hesaplama aracına erişememektedir.
Her ne kadar bütün Forex firmaları swap hesaplama aracı sunmasa da MetaTrader işlem platformu üzerinden bu işlem yapılabilmektedir. Platform üzerinden sembol özelliklerine girerek bilgisayar veya telefonla işlem yaptınız paritedeki swap hesaplama işlemi ile uzun ve swap kısa değerlerine ulaşabilirsiniz.
Aşağıdaki görselde ilgili döviz paritesinde swap uzun ve swap kısa değerlerini MetaTrader üzerinden görebilirsiniz. İşlem platformunun sembol özelliklerine girerek çıkan pencerede swap long ve swap short değerlerini inceleyebilirsiniz.
Bu durumda 1 lot alış işlemi veya 1 lot satış işlemi yaparak ne kadarlık bir swap maliyeti veya kazancı elde edebileceğinizi gözlemleyebilirsiniz.
iOS veya Android uyumlu cep telefonunuzdan MetaTrader uygulamasına girerek ilgili parite uzun dokunduğunuzda çıkacak olan sembol özellikleri seçeneğine tıklayarak değerleri görebilirsiniz.
Açlığınız işlemleri göreceğiniz pencerenin pozisyonlar kısmında da ilgili işleme tıklayarak şimdiye kadar işleminiz de ne kadar swap bedeli ortaya çıktığını da görebilirsiniz.
Bilgisayarınızdaysa MetaTrader programının terminal penceresinde ekranda o ana kadar yansıtılan swap bedellerini görebilirsiniz. Açtığımız işlem üzerinden bir gece geçmemişse swap bedeli sıfır olarak gözükecektir.
Swapsız Forex (İslami Forex) Nedir?
Swap geliri ya da swap maliyeti, faiz üzerinden hesaplanmaktadır. Hal böyle olunca çok sayıda yatırımcı forex swap işlemleri yapmak istemiyor. Bu nedenle de forex firmaları isteyen yatırımcılara swapsız forex imkanı sunuyor. Swapsız forex hesabı açarak swap ödemeden veya gelir elde etmeden forex işlemleri yapabilmek mümkün.
Faizsiz forex diye de bilinen swapsız forex hesabı aynı zamanda İslami forex olarak da adlandırılmaktadır. Swap bedeli ödemeden veya swap geliri elde etmeden kısacası faiz ile ilişkiniz olmadan bu hesap türü ile işlem yapabilirsiniz. Mecut olan pek çok forex firması bu hesap türünü sunmakta. Forex şirketleri ile hesap açmadan önce swapsız forex hesabı var mı ya da İslami hesap seçeneğiniz var mı diye sorabilirsiniz.
Bu daha fazla bilgi almak için Swapsız Forex Hesabı başlıklı yazımı inceleyebilirsiniz.
Bu yazımda swap ne demek, forex swap nedir forex swap hesaplamanasıl yapılır, swap örneği ve açıklamalarıyla konunun mantığını ele aldım. Swap hesaplama makinesi gibi işlev gören swap hesaplama uygulamaları neler ve swapsız forex nedir gibi konuları da işledim. Swap konusu hakkındaki sorularınızı ve görüşlerinizi benimle paylaşmaktan çekinmeyin. Bir sonraki dersimizde görüşmek üzere.
